بازار، گروه استان ها: در سلسله گزارش های ظرفیت های سرمایه گذاری استان سمنان برای تحقق شعار سال به معادن می پردازیم استان سمنان دارای ظرفیت های عظیم معدنی است و معادن این استان به سه دسته عمده فلزی و غیر فلزی و زغال تقسیم می شوند عمده معادن فلزی استان در شرق و معادن غیرفلزی مانند گچ و آهک و ... در غرب فعالیت دارند و مرکز و شرق استان میزبان مهمترین ذخایر زغال استان هستند.
استان سمنان با دارا بودن ذخایر غنی معدنی، یکی از قطب‌های مهم معدنی ایران محسوب می‌شود. معادنی مانند **ذغال‌سنگ، مس، سرب و روی، گچ، نمک، سیلیس و فلورین** از جمله ظرفیت‌های ارزشمند این استان هستند که در صورت سرمایه‌گذاری هدفمند می‌توانند نقش مهمی در رشد اقتصادی منطقه و کشور ایفا کنند.
ظرفیت‌های اقتصادی معادن سمنان
وجود معادن متنوع، امکان توسعه صنایع وابسته مانند صنایع فلزی، سیمان، شیشه و کاشی را فراهم می‌کند و از سوی دیگر موقعیت جغرافیایی مناسب و نزدیکی به پایتخت و دسترسی به راه‌های مواصلاتی اصلی، هزینه‌های حمل‌ونقل را کاهش می‌دهد و در پی آن توسعه معادن می‌تواند فرصت‌های شغلی مستقیم و غیرمستقیم زیادی ایجاد کند و مهاجرت جوانان به دیگر استان‌ها را کاهش دهد.
اما در این بین چالش‌های اصلی مانند کم‌آبی می‌طلبد تا استفاده از فناوری‌های کم‌آب در فرآوری مواد معدنی، سرمایه‌گذاری در تصفیه و بازچرخانی آب و انتقال آب از منابع پایدار البته با رعایت ملاحظات زیست‌محیطی را مد نظر داشت.
مشکلات ایمنی معادن دیگر موارد مهمی است که استان سمنان با آن دست و پنجه نرم می‌کند، نوسازی تجهیزات و استفاده از فناوری‌های نوین نظارت بر معادن، آموزش مستمر کارگران و اجرای دقیق قوانین ایمنی و همچنین افزایش نظارت سازمان‌های مسئول مانند سازمان نظام مهندسی معدن و استانداری و دادگستری می تواند از این مشکلات بکاهد.
جذب سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی از طریق تسهیلات بانکی و معافیت‌های مالیاتی و توسعه زیرساخت‌های حمل‌ونقل و انرژی برای کاهش هزینه‌های تولید باید در برنامه‌ریزی مسئولان جایگاه ویژه‌ای داشته باشد.
اما در این بین چالش‌های زیست‌محیطی برای اجرای پروژه‌های معدنی با رعایت اصول توسعه پایدار و احیای مناطق تخریب‌شده پس از استخراج از جمله مواردی است که متاسفانه در کشور ما مغفول مانده و برای آیندگان مشکلات جدی را رقم خواهد زد.
در گزارش‌های قبل به ظرفیت‌های عمده استان سمنان برای سرمایه گذاری در سال «سرمایه گذاری برای تولید» پرداختیم که می توانید با کلیک بر روی این لینک ها آنها را مطالعه کنید تاکنون انرژی خورشیدی، بازچرخانی آب و فاضلاب، گردشگری، صنایع تبدیلی در این خبرگزاری منتشر شده است.
استان سمنان مقصدی ایده‌آل برای سرمایه‌گذاران هوشمند| نیروگاه خورشیدی بهترین انتخاب اقتصادی ؛ «پساب» فرصتی برای ثروت‌سازی در بحران| تحقق شعار سال با بازچرخانی آب ؛ «گردشگری» گنجینه‌ای که اقتصاد را متحول می‌کند| ضرورت برندسازی و بازتعریف برنامه‌ها و توسعه صنایع تولیدمحور لازمه تحقق شعار سال؛ زمان عمل فرا رسیده است! گزارش های تولیدی در این پرونده در خبرگزاری بازار هستند و در گزارش پیش رو هم به ظرفیت های معادن می پردازیم.
استان سمنان بیش از ۷۵۰ معدن ثبت شده دارد
از ۷۲ نوع ماده معدنی مهمی که در کشورمان وجود دارد ۴۲ نوع در سمنان استحصال می شود و از نظر منابع این استان را می توان دومین استان معدنی کشور دانست هر چند به لحاظ تعداد منابع این استان نتوانسته آنطور که باید و شاید جایگاه مناسب خود را کسب کند.
مدیرکل صمت استان سمنان در گفتگو با خبرنگار بازار، با بیان اینکه این استان بیش از ۷۵۰ معدن ثبت شده دارد، گفت: مهمترین معادن استان را می توان زغالسنگ، کرومیت، گچ و آهک، مس و ... دانست که ۲۷ هزار نفر در مجموع در این معادن مشغول به کار هستند.
احمدی مدیرکل صمت سمنان: معادن استان سمنان سالانه ۲۴ میلیون تن استخراج دارند
یادگار احمدی با بیان اینکه معادن استان سمنان سالانه ۲۴ میلیون تن استخراج دارند، ابراز کرد: سمنان در زمره پنج استان برتر کشور به لحاظ ذخایر معدنی است و معادن در اقتصاد تولید محور این استان نقش مهمی ایفا می کنند همچنین این استان بزرگترین تولید کننده گچ کشور است و ۲۰ درصد کرومیت ایران تنها در یک روستای فرومد استان سمنان قرار دارد.
وی با بیان اینکه فقط معادن گچ استان سمنان نزدیک به ۱۷۵ میلیون تن ذخایر دارد، تاکید کرد: استان سمنان از نظر تعداد معادن فعال دومین استان کشور است و معادن بسیار مهمی در این استان وجود دارند که به لحاظ خلوص دارای حرف های زیادی برای گفتن هستند برای مثال ۹۰ درصد سلیستین کشور در استان سمنان استخراج می‌شود که از لحاظ کیفی هم رتبه اول کشور را دارد.
۲ نوع چالش پیش روی معادن استان سمنان وجود دارد
معادن استان سمنتان علیرغم تمام ظرفیت هایی که دارند با چالش های مختلفی هم روبرو هستند که عمده این چالش ها در دو بخش می تواند خلاصه شود یکی عملکرد مسئولان در قبال معادن شامل موانع تولید، تلاطم های اقتصادی، تصمیمات بعضاً نادرست اقتصادی در دو دهه اخیر مقوله مهم آب و زیرساخت ها و ... و دوم از سوی خود معادن استان که با بعضاً با عملکرد بد خودشان (مثلا با تخریب های گسترده محیط زیستی که اعتراض شدید مردم را به دنبال دارد) همواره چالش های این حوزه را دامن زده و حتی وجهه معدن کاری به خصوص در شرق استان را خدشه دار کرده اند و دود این شرایط به چشم همه معادن دیگر هم رفته است.
نمونه این موضوع را می توان در معادن مس میامی یا بوکسیت تاش و تخریب های گسترده شاهوار، این کانون آبساز و حیات بخش شهرستان شاهرود و به خصوص دشت بسطام، دید که معادن آب بزرگترین شهرستان استان سمنان یعنی شاهرود را تحت تاثیر قرار داده است. این معدن با تلاش های مردم و سازمان های مردم نهاد تعطیل شد اما آنقدر با عملکرد بد خود و پاک تراشی محیط زیست، منابع طبیعی را تخریب کرد که حساسیت ها در مجموع برای تمام واحد های معدنی استان سمنان بالا رفت.
کولیوند، استاندار سمنان: همه معادن در آینده باید از طریق مزایده‌های رسمی واگذار شوند
معادن استان سمنان البته بعضاً عملکرد نامناسب دیگری هم داشته اند که گریبان آنها را گرفته و آن هم وقوع شائبه ها و مسائل نادرست در آنها است برای مثال بسیار پیش آمده که یک معدن در طول دو سال ۹ مالک عوض کرده و همه تنها به فکر دریافت پروانه آن برای تسهیلات بانکی بودند که با آن به جای تولید، در شهرهایی مانند شاهرود، گرگان و سمنان و ... آپارتمان بسازند و بفروشند همچنین انتقال قول نامه ای معادن، فرارهای مالیاتی، شرایط نادرست برای کارگران، ناایمنی معادن و ... بعضاً مواردی هستند که خود مالکان معادن برای هم صنفان خود دردسرهای جدی را پیش آورده اند اما در نهایت باید گفت موانع مهم دیگری هم از سوی مسئولان برای معادن استان در دو دهه اخیر پیش آمده که بروکراسی، فقدان آب، نداشتن زیرساخت های مناسب مانند راه، شرایط نامناسب اقتصادی و ... از آن دست هستند.
رویکرد دولت
رویکرد دولت چهاردهم و استاندار جدید سمنان در این دولت که بیش از ۱۴۰ روز در این استان سکان دار استانداری است اما هوشمندانه است به نظر می رسد که محمد جواد کولیوند استاندار سمنان دقیقاً همین موانع را رصد کرده زیرا او در آخرین نشست شورای معادن استان سمنان صراحتاً اعلام کرد: فعالیت معادن بدون تاییدیه‌های زیست‌محیطی و فنی غیرقانونی است همچنین رعایت مرّقانون درخصوص فعالیت معادن الزامی است.
کولیوند همچنین از تشکیل کارگروه تخصصی برای بررسی معادن بلاتکلیف خبر داد و اظهار کرد: این کارگروه باید ظرف روزهای آینده گزارشی جامع از اسناد و مدارک مربوطه و نظرات کارشناسی دستگاه‌های مختلف ارائه کند از سوی دیگر ارائه گزارش‌های شفاف در مورد هرگونه اعتراضات اجتماعی پیرامون فعالیت معادن ضرورت دارد لیکن کمیته‌ای ویژه برای بررسی این اعتراضات و ارائه راهکارهای اقناعی در نظر گرفته خواهد شد، این کمیته موظف است تا جلسه آتی گزارشی از سوابق اعتراضات اجتماعی و راهکارهای اجرایی آنها ارائه دهد.
وی با اشاره به اهمیت رعایت قانون در بهره‌برداری از معادن استان اظهار داشت: تمامی معادن در آینده باید از طریق مزایده‌های رسمی واگذار شوند و هیچ گونه استخراج غیرقانونی یا بدون تاییدیه‌های زیست‌محیطی و فنی انجام نخواهد شد البته باید تاکید کرد که اگر توسعه شهرها و فعالیت‌های معدنی با هم تضاد پیدا کنند، باید برای حل این مسئله تصمیمات جدید اتخاذ شود.
رفع موانع تولید معادن
یک کارشناس اقتصادی در گفتگو با خبرنگار بازار، با بیان اینکه تحقق رشد سرمایه گذاری معادن در استان سمنان به رفع موانع تولید گره خورده است، گفت: بسیاری از معادن ما در استان سمنان با موانع جدی تولید از جمله کم آبی، فقدان نقدینگی و سرمایه کافی برای تامین لوازم ایمنی، فقدان بازار مناسب، عدم امکان صادرات محصولات استراتژیک، مشکلات زیست محیطی که بعضاً خودشان ایجاد کرده و بعضاً هم با سخت گیری محیط زیست مواجه شده و ... روبرو هستند که عملکرد دولت ها در یک دهه اخیر دست کم در قبال این موانع تنها اعطای تسهیلات بوده است.
رضا موسویان نژاد با بیان اینکه کمبود آب مشکل جدی معادن استان سمنان است، تاکید کرد: متاسفانه در گذشته آمایش درستی از شرایط صنعت و معدن استان وجود نداشته و امروز با مشکلات کم آبی جدی روبرو شده ایم در نتیجه اگر قرار است در راستای تحقق شعار سال بخواهیم در استان گام برداریم باید مشکل آب را به صورت جدی حل کنیم که این موضوع هم با پساب و آب خاکستری قابل حل است زیرا معادن سهم چندانی از آب استان ندارند اما همین میزان اندک هم به درستی برایشان تامین نشده است.
یک کارشناس : غیرممکن است که ۱۶ نفر در حوادث معدنی دامغان طی دو سال کشته شوند و مسئولان دولتی مقصر نباشند
وی با بیان اینکه کل سهم صنعت و معدن از آب استان سمنان چهار الی پنج درصد است، تاکید کرد: ۸۰ الی ۹۰ درصد آب استان صرف کشاورزی می شود که در گرمسار و سرخه و بیارجمند خربزه و هندوانه کاشت شود و در حالی که معادن مهم استان که میلیارد ها میلیارد ثروت برای کشور تولید می کنند در تشنگی به سر می برند و مشکلات زیادی دارند از سوی دیگر زیرساخت های معادن باید در استان درست شود ما باید به معادن راه و گاز و برق و ... بدهیم.
سخت گیری‌ها بد نیست کارشکنی بد است
این کارشناس با بیان اینکه سخت گیری در معادن برای اینکه از پاسکاری قول نامه ای معادن و تخریب محیط زیست و ... جلوگیری شود اصلا بد نیست اما کارشکنی های جدی در برابر برخی معادن ما در استان وجود دارد که بخشی از آن به بروکراسی عجیب و سنگین باز می گردد، تاکید کرد: دیگر چالشی که باید در زمینه جذب سرمایه گذار معدنی در استان صورت گیرد ارتقای ایمنی است در دو سال اخیر تنها در معادن دامغان ۱۶ نفر در سه حادثه معدنی جان خودشان را از دست داده اند و این وجهه و آبروی تمام معادن استان را خدشه دار کرده است لذا مشخص نیست مسئولان چه می کنند که این قبیل حوادث تکرار نشود.
موسویان نژاد با بیان اینکه غیرممکن است که ۱۶ نفر در حوادث معدنی دامغان طی دو سال کشته شوند و مسئولان دولتی مقصر نباشند، تاکید کرد: وقتی یک سرمایه گذار در تهران نشسته و منتظر سرمایه گذاری است و با اخبار کشته های معدنی استان سمنان با این شدت روبرو می شود حق دارد که از خود بپرسد در این استان چه می گذرد و چرا باید در این استان سرمایه گذاری کنم، لذا باید این مسائل حل شود وگرنه رغبتی برای سرمایه گذاری در بخش معادن استان سمنان ایجاد نخواهد شد.
اگر دولت و بخش خصوصی بتوانند با همکاری یکدیگر این چالش‌ها را مدیریت کنند، استان سمنان می‌تواند به یکی از قطب‌های اصلی صنعت معدن‌کاری ایران تبدیل شود و سهم قابل‌توجهی در رشد اقتصادی کشور داشته باشد. توسعه فناوری، بهبود زیرساخت‌ها و مدیریت منابع آب از کلیدی‌ترین عوامل موفقیت در این مسیر هستند.
این بخش پنجم از سلسله گزارش های خبرگزاری بازار استان سمنان در زمینه تحقق شعار سال و ظرفیت های استان سمنان در این حوزه بود تاکنون به پساب و بازچرخانی آب، انرژی خورشیدی، صنایع تبدیلی، گردشگری و معادن پرداخته ایم در ادامه این گزارش ها تلاش می کنیم دیگر ظرفیت های تحقق شعار سال را در استان بررسی کنیم شما هم می توانید در پایین همین گزارش و در بخش نظرات درباره موضوعات مختلف با ما در ارتباط باشید.